Άγχος στις Πανελλαδικές Εξετάσεις

Το άγχος ορίζεται ως μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε νέες συνθήκες και προκλήσεις. Μια τέτοια πρόκληση, με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι περισσότεροι έφηβοι, είναι και οι Πανελλαδικές Εξετάσεις.

«Παραγωγικό» ή «Καταστροφικό» Άγχος;

Το άγχος σε μέτριο βαθμό μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά, καθώς κινητοποιεί τον έφηβο, τον βοηθά να βρίσκεται σε εγρήγορση και να είναι πιο αποδοτικός. Πρόκειται για το «παραγωγικό» άγχος, το οποίο οδηγεί τον μαθητή σε μια δημιουργική κατάσταση και εντείνει την προσπάθεια για την εκπλήρωση του στόχου του. Αντιθέτως, όταν το άγχος είναι συνεχές και κυριεύει τον έφηβο μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη, να μειώσει την παραγωγικότητα και να τον απομακρύνει από το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το «καταστροφικό» αυτό άγχος δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων, όπως «Δε θα τα καταφέρω», «Θα αποτύχω», και αρνητικών συναισθημάτων, όπως θυμός και απόγνωση.

Γιατί όμως οι Πανελλαδικές Εξετάσεις προκαλούν τόσο έντονα συναισθήματα αγωνίας στους μαθητές; Μια τέτοια αντίδραση είναι απόλυτα λογική, αν σκεφτεί κανείς πως οι μαθητές καταβάλουν μια χρόνια προσπάθεια, με συναισθηματική και πρακτική επένδυση. Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις αποτελούν την κορύφωση αυτής της προσπάθειας. Ο έφηβος έχει θέσει έναν στόχο και προσπαθεί να τον επιτύχει. Πιθανή απόκλιση από αυτόν μεταφράζεται από τον έφηβο ως αποτυχία, και του προκαλεί ανασφάλεια για το τι ακολουθεί μετά, καθώς και φόβο απογοήτευσης των οικείων του.

Εκτός από τον ίδιο τον υποψήφιο, και η οικογένεια επηρεάζεται αρκετά από την συγκεκριμένη διαδικασία εξέτασης. Η συναισθηματική εμπλοκή είναι μεγάλη, το άγχος βιώνεται από όλα τα μέλη της οικογένειας και η διαχείριση αυτού πολλές φορές μοιάζει αδύνατη. Το βάρος λοιπόν πέφτει στους γονείς του υποψήφιου εξεταζόμενου, οι οποίοι πρέπει να διατηρήσουν μια ισορροπία και να προσπαθήσουν να αποφορτίσουν τον έφηβο. Πώς όμως επιτυγχάνεται αυτό;

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τον μαθητή;

1. Προσπαθήστε διαχειριστείτε τη δική σας ανησυχία.

Είναι απόλυτα λογικό να βιώνετε και εσείς άγχος. Προσπαθήστε να παραμένετε ψύχραιμοι, καθώς μόνο έτσι θα μπορέσετε πραγματικά να βοηθήσετε το παιδί σας αποτελεσματικά. Βρείτε τρόπους να εκτονώσετε την ένταση που σας κυριεύει με πιθανές δραστηριότητες που σας χαλαρώνουν.

2. Σταθείτε κοντά στο παιδί σας.

Παραμείνετε κοντά στον έφηβο, όποτε ο ίδιος σας χρειαστεί. Αφιερώστε χρόνο μαζί του, κάντε τον να νιώσει αποδοχή και δείξτε του πως καταλαβαίνετε τα συναισθήματά του. Αποφύγετε φράσεις, όπως «Είσαι υπερβολικός/ή» ή «Μην αγχώνεσαι», αντίθετα χρησιμοποιήστε φράσεις, όπως «Φαίνεσαι πιεσμένος/η, θέλεις να το συζητήσουμε;» ή «Είμαι περήφανος/η για σένα».

3. Εξασφαλίστε ένα ήρεμο περιβάλλον.

Είναι απόλυτα αντιληπτό πως ένα σπίτι στο οποίο κυριαρχεί η ένταση δεν μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο και να δημιουργήσει το αίσθημα ασφάλειας που χρειάζεται. Ο έφηβος προσπαθεί να παραμείνει προσηλωμένος στον στόχο του και το περιβάλλον του θα πρέπει να είναι αρωγός σε αυτό και όχι να τον αποσπά.

4. Αποφύγετε τη σύγκριση με άλλα παιδιά.

Ακόμα και αν ο στόχος σας είναι να τον κινητοποιήσετε και να θρέψετε τον υγιή ανταγωνισμό, μια τέτοια σύγκριση μπορεί να ερμηνευτεί διαφορετικά από τον έφηβο, για παράδειγμα ως μη αποδοχή.

5. Απόκλιση από τον στόχο δε σημαίνει αποτυχία.

Είναι σημαντικό να κατανοήσει ο υποψήφιος πως η αξία του δεν καθορίζεται από τη βαθμολογία που θα λάβει στις εξετάσεις. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Πιθανή απόκλιση από τον στόχο δε σημαίνει ότι δεν θα τον πετύχω ποτέ. Εξηγήστε του πως πρόκειται για μια δοκιμασία, η οποία όμως δεν ορίζει την άποψη που θα σχηματίσουν οι άλλοι για εκείνον.

6. Διαμορφώστε μια υγιή ρουτίνα.

Εξίσου σημαντική με τη συναισθηματική στήριξη είναι και η διαμόρφωση μιας υγιούς καθημερινότητας για τον έφηβο. Φροντίστε να κοιμάται ποιοτικά, να ενυδατώνεται και να τρέφεται σωστά, με συχνά και θρεπτικά γεύματα, αποφεύγοντας τα λιπαρά φαγητά ή τα Junk.

Κλείνοντας, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως το άγχος μπορεί να είναι φυσικό μέρος της προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, αλλά με την κατάλληλη υποστήριξη μπορούμε να βοηθήσουμε τους υποψηφίους να το διαχειριστούν και να αποδώσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Ας είμαστε δίπλα τους, να τους ενθαρρύνουμε και να τους ευχηθούμε «Καλή επιτυχία!».